ÇAYIRLI ÇEVR.TARİHİ BULUNTULAR
|
Sıra No
|
Adı
|
Bulunduğu Yer
|
Türü
|
|
1-
|
Balıklı Köyü Kilisesi
|
Balıklı Köyü
|
Kilise
|
|
2-
|
Cennet pınar Köyü Camii
|
Cennet pınar Köyü
|
Camii
|
|
3-
|
Ozanlı Köyü Kalesi
|
Ozanlı Köyü
|
Kale
|
|
4-
|
Ozanlı K. Kilisesi
|
Ozanlı Köyü
|
Kilise
|
|
5-
|
Hüseyin Taştan Konağı
|
Yayla kent Köyü
|
Konak
|
|
6-
|
Tarihi Mezarlık
|
Başköy
|
Mezarlık
|
|
7-
|
Başköy Kalesi
|
Başköy
|
Kale
|
|
8-
|
Kilise Koyu
|
Başköy
|
Arkeolojik Sit
|
|
9-
|
Algız Höyüğü
|
Balıklıköyü
|
Arkeolojik Sit
|
ÇAYIRLI ÇEVRESİNDEKİ TARİHİ BULUNTU VE KALINTILAR KALE KALINTILARI
Toprakkale, Büyükyayla, Çayırlı Cezaevi civarında, savunma amaçlı bazı yapılardan kalma kalıntılara rast gelinmiştir.
CENNETPINAR CAMİ
Hicri 1100-1684 yılında yapıldığı tahmin edilmektedir. Mehmet Efendi isimli bir zatın yaptırdığı rivayet ediliyor. 1993 yılında toprak olan çatısı değiştirilmiştir. Bir zaman medrese olarak kullanılmıştır. Kapısı işlemeli bir yazı ile süslenmiştir. Binanın içerisinde yer alan yazılar okunamamıştır. Binanın yapılışı ile ilgili birde hikayesi vardır.
Binanın duvarları yapıldıktan sonra sıra binanın üzerinin örtülmesine gelmiştir. Ertesi gün gerekli olan kerestenin getirilmesi için gidilecektir. Sabah ustalar geldiklerinde bir de bakarlar ki kereste getirilmiş hatta binanın üzeri örtülmüştür. Genelde kerpiç ve taş malzeme kullanılarak yapılmıştır. Çatının örtülmesinde kullanılan ağaç aksamı ardıç ağacından yapılmıştır. Duvarları oldukça kalın yapılmıştır.
KONAK
İlçe merkezinde yabancıların ağırlanması maksadıyla yapılmış binalar vardır. Bunların bir kısmı ev bir kısmı ise depo olarak kullanılmaktadır. Yaylakent Köyü'nde restore edilmiş ince ahşap sahip bir konak mevcuttur. Bu konak hala kullanılmaktadır.
MEZAR TAŞLARI
Pek çok köyde Arap alfabesiyle yazılmış mezar taşlan vardır ki bu taşların incelenmesi ile civarında yaşayan insanlar hakkında daha net bilgi elde edilebilir. Şifahi kaynaklardan öğrendiğimize göre ' bir taştan yapılan bu mezar taşları Tercan'da yapılıp getirilmektedir. Bu mezarlar üzerinde genelde yapılan şekiller benzerdir. Bardak, kılıç, tüfek,at, ibrik, demlik gibi semboller vardır. Bu sembolle göçebe yaşam tarzlarıyla ilgili olduğu tahmin edilmektedir. Bunlarla birlikte daha öncede belirttiğimiz gibi koyun şeklindeki mezar taşlarına Saygılı, Çilhoroz, Büyükyayla, Mantarlı'da rastlanmaktadır.
HARABE KÖYLER
Gelinpınar Köyünün yakınında şuanı Kaynaklardan öğrendiğimize göre Manisa/Mamsı adı verilen: büyük bir köye ait harabeler hala bulunmaktadır. Büyük yontma taşlardan yapılan binalarda kalayık yapıldığı rivayet edilmektedir. Buradaki yıkıntılardan çıkan çoğu malzemenin başka yerlerde değerlendirildiği söylenmektedir.
MAĞARALAR
Balıklı, Ozanlı, Bozağa, Saygılı'da eski dönemlerde yerleşim amacıyla kullanılmış mağaralar vardır. Özellikle Ozanlı ve Bozağa'daki mağaraların yontularak yapıldığı anlaşılmaktadır.
EVLER
Genellikle evler kerpiçten yapılmakta, duvarların dış yüzeylerine bölgede Balıklı'dan çıkartılan iz Toprak adı verilen malzeme ile sıva yapılmaktadır. Ahşap unsuru, bu evlerde ağırlıktadır. Çam, ;söğüt malzeme sıklıkla kullanılmıştır. Eski evlerde girişte geniş bir hol bulunup bütün aile sakin : normal zamanlarda burada oturur, kışın eğer tek soba yanıyorsa bu holde yanar, evin diğer odaların kapıları bu hole açılır. Bugün köylerde ve ilçe merkezinde kullanılan bazı evlerde tespit ettiğimiz, işlemeleri geçmişte bölgemizde ahşap işlemeciliğinin oldukça ileri olduğunu göstermesi açısından önemlidir. İlçemizde bol miktarda bulunan ahşap sütun başlıkları günümüze kadar bozulmadan gelen bu işçiliğinin güzel örnekleridir.
Burada şunu da ifade etmek gerekir ki bu güne kadar gelmiş olan eski taş binalarda çimento ve yerine başka bir metodun kullanılmasıdır. Bu üslubun sadece ismi günümüze ulaşabilmiştir.
ANIT MEZARLAR
Başköy, Bozağa ve Balıklı'da Otlukbeli Savaşı'nda ölenlere ait mezarlar vardır. Bunların dışında ve alevi halifelere ait mezarlar vardır ki bu konu Kültür bölümünde daha detaylı olarak ele alınmıştır.
KİLİSE
Çayırlı merkezinde, Saraycık Köyü'nde, Büyükyayla Köyü'nde var olduğu bilinen kiliselerden günümüze pek bir şey kalmamıştır. Yine çoğu yerde maşatlık adı verilen Hıristiyan mezarlarına rastlanır.
GELENGEÇ KÖYÜ
Romalılar dönemine ait, büyük bina temellerine, su arklarına, borularına rastlanmıştır. Roma döneminde alt yapının bulunması bölgenin yerleşik hayat tarzının oldukça eskiye gittiğini göstermesi açısından önemlidir.
BAŞKÖY
Köyün ilk yeri sık sık sel baskınına uğradığı için değiştirilmiştir. Eski yeri çanak şeklinde bir vardır.. Araştırma konusu iki tepe üzerinde bulunan mezar buluntularına aittir. Bu mezarların Şama-ın bir koluna mensup Alevi Türkmenleri'ne ait olduğu tahmin edilmektedir.
HEYKELLER
Tercan- Çayırlı bölgesinde XV. yy.'dan kalma koç, koyun, at heykelleri bulunmuştur. Bu heykeller Akkoyunlu Devleti'nin yerleşik hayat kuracak kadar bölgede kaldıklarını göstermektedir.
Çayırlı bölgesinde , köylerde mezarlıkları da mezar taşı şeklinde açık alanlarda otlak alanları göstermek için yapılmış olduğunu tahmin ettiğimiz heykeller bulunmaktadır.
Başköy'de Akkoyunlu dönemine ait olarak bulunan paralar üzerinde bölge hakiminin damgası işli ongunlar yer almaktadır. Bunların bizce önemi değişim aracı olan paralara rastlanması bölede XV. yy.'da ticaretin oldukça canlı olduğu sonucunu vermektedir. Türkmen oymağının damgasını taşıyan koç ve koyun heykellerine Mantarlı, Yukarı Kartallı, Çilhoroz ve Saygılı'da rastlanmıştır.
Çayırlı ve çevresi bazı köylerde rastlanan koçlarda güneş, gül motifleri, evlerde duvar taşlan araya yerleştirilen vazo-kandil motifleri,kılıç, çiçek motifleri Türk yerleşim dönemlerine ait motifler olup zamana kadar bu şekiller yapılarda kullanıla gelmiştir. Başköy, Bozağa ve Balıklı arasındaki mezarların 1473 Savaşınd